عرقیات گیاهی (عرقیات سنتی) چیست؟ انواع عرقیات!

از زمان قدیم استفاده گیاهان دارویی بین ایرانیان امری مرسوم بوده است. در آن زمان‌ها و طبق منابع تاریخی، ایرانیان به تولیدکنندگان گلاب معروف بوده‌اند. گلاب از اولین عرقیات گیاهی محبوب بین مردم ایران و جهان بوده است.

ایران کشوری بی‌نظیر از نظر تعدد گونه‌های گیاهان دارویی است. همین موضوع و البته سابقه تاریخی مردم ایران در زمینه مصرف داروهای گیاهی و گلاب و گلاب‌گیری سبب شده است تا استفاده از دیگر داروهای گیاهی به صورت عرقیات گیاهی هم رواج پیدا کند. افراد در دنیای امروزی زندگی بسیار پر مشغله‌ای دارند. به همین دلیل، مصرف گیاهان دارویی معجزه‌گر به شکل اولیه خود ممکن است برای آنان سخت باشد. پس عطاران و پزشکان به تهیه عرقیات گیاهی روی آورده‌اند.

ما در اینجا به شما در زمینه انواع عرقیات گیاهی، خواص آنها و البته نحوه مصرف آن‌ها آموزه‌هایی را ارائه می‌کنیم.

انواع عرقیات گیاهی

طب سنتی، مزاج یا طبیعت بدن انسان را به چهار دسته اصلی تقسیم می‌کند:

• مزاج گرم
• مزاج سرد
• مزاج تر
• مزاج خشک

اما بدن ما ترکیبی از این مزاج‌ها را دارد. ترکیب‌بندی مزاج‌های بدن انسان این گونه است:

• گرم و خشک
• گرم و تر
• سرد و خشک
• سرد و تر

طبیعت عرقیات گیاهی هم مانند بدن ما، به ۴ نوع تقسیم‌بندی می‌شود. حال وقتی شما بیمار می‌شوید یا روال معمولی بدن‌تان تغییر می‌کند، پزشک سنتی یا عطار بر اساس مزاج شما عرقیات سنتی را تجویز می‌کند.

تقریبا این امکان وجود دارد که از تمام گیاهان دارویی، عرقیات سنتی تهیه کرد. اما از بین این همه دارو و عرقیات سنتی، تنها تعداد معدودی را پزشکان به طور مستمر تجویز می‌کنند. هم‌چنین، تعداد محدودتری از این عرقیات گیاهی بین مردم برای رفع اختلالات بدنی رواج دارد.

در ادامه، شما را با سه عرق کاسنی، عرق نعنا و عرق هل و خواص و نحوه مصرف آن‌ها از بین تعداد بی شماری از گیاهان دارویی و عرقیات سنتی آشنا می‌کنیم.

عرق کاسنی

کاسنی گیاهی با گل‌های آبی رنگ است. این گیاه در فصل بهار بیشتر رشد می‌کند و هوای مرطوب، رشد آن را چند برابر می‌کند. این گیاه در مناطقی از آذربایجان و مناطق کوهستانی خراسان رشد می‌کند. طبع عرق کاسنی، سرد است و مصرف این گیاه در تابستان می‌تواند دمای بدن شما را کاهش دهد. هرچه عرق کاسنی تلخ‌تر باشد، فواید و خواص دارویی آن بیشتر است. خرید عرق کاسنی مرغوب از اهمیت زیادی برخوردار است، پس در هنگام خرید حتما به مرغوبیت آن توجه داشته باشید.

عرق نعنا

نعنا، گیاهی است خوشبو که از سبزیان معطر به شما می‌رود. طبیعت آن گرم و خشک است. نعنا گیاهی جادویی است و می‌توان آن را به گونه های مختلفی مصرف نمود.

اگر نعنا به صورت

• خام باشد؛ در سبزی خوردن و سالادها استفاده می‌شود.
• خشک شده باشد؛ به عنوان طعم‌دهنده سس، ماست و دوغ مصرف می‌شود.
• تفت داده باشد؛ روی آش و خورش کرفس استفاده می‌شود.
• عصاره باشد؛ به عنوان طعم‌دهنده در آدامس و آب نبات به کار می‌رود.

همین خواص شگفت‌انگیز نعنا، سبب شده است تا نعنا به جرگه عرقیات گیاهی بیاید و عرق آن تهیه شود.

عرق هل

هل از تیره گیاه زنجبیل است. هل از نظر طب سنتی، مزاج گرم و خشک دارد. از مغز و پوست دانه هل یا عرق آن به عنوان چاشنی معطر در انواع غذاها، نان، شیرینی، کیک و مرباها استفاده می‌شود. هندی‌ها، پاکستانی‌ها و مردم جنوب ایران مصرف‌کننده عمده خرید عرق هل در جهان به شمار می‌آیند.

خواص عرقیات گیاهی

حال پس از آشنایی با این سه گیاه دوست داشتنی و پر کاربرد در بین گیاهان دارویی، در اینجا با خواص عرقیات گیاهی کاسنی، نعنا و هل آشنا خواهیم شد. پس از خواندن این بخش، شما می‌توانید با دانش کاملی از این گیاهان و عرقیات سنتی آنها را در درمان اختلالات و بیماری‌های خود استفاده کنید.

خواص عرق کاسنی

1. کاسنی برای درمان کبد موثر است و باعث دفع زردی بدن می‌شود.
2. مصرف کاسنی جوش‌های ناشی از خون کثیف و به هم ریختگی تنظیم هورمون‌های بدن را رفع می‌کند و پوستی شاداب را به شما هدیه می‌کند.
3. کاسنی یبوست را رفع می‌کند.
4. کاسنی باعث بهبود سرطان و کاهش رشد تومورهای سرطانی می‌شود.
5. کاسنی ضد نفخ است.
6. عرق کاسنی خاصیت چربی‌سوزی دارد و سبب رفع چربی‌های دور شکمی می‌شود.
7. خاصیت ضد التهابی عرق کاسنی، درد مفاصل و دردهای استخوانی را کم می‌کند.
8. مصرف عرق کاسنی باعث تنظیم هورمون، کروموزوم ها و افزایش قدرت باروری در مردان می‌شود.
9. مصرف کاسنی در تصفیه خون و بهبود جریان خون در بدن موثر است.
10. کاسنی باعث تقویت معده و افزایش اشتها می‌شود.

خواص عرق نعنا

1. نعنا ضدنفخ است و گاز معده و روده را برطرف می‌کند.
2. نعنا ضد تشنج و ضد سرفه است.
3. نعنا مسكن،‌ آرامش‌بخش و است.
4. برای بی‌خوابی، كم‌خوابی و ناراحتی‌های شبانه، مصرف عرق نعنا بسیار موثر است.
5. نعنا برای درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا مفید است.
6. نعنا ناراحتی‌های عصبی را از بین می‌برد.
7. برای تسكین درد دندان، نعنا را در دهان بگذارید و بجوید.
8. كمپرس نعنا، درد سینه و پهلو را رفع می‌کند.
9. نعنا كرم‌های روده و معده را می‌كشد.
10. برای از بین بردن سكسكه و دل‌پیچه و استفراغ، نعنا را با انار ترش بخورید.
11. نعناع ادرار را زیاد می‌كند.
12. یك فنجان دم کرده گرم نعنا، سینه را آرام می‌كند.
13. برای از بین بردن گلودرد، دم کرده نعنا غرغره كنید.
14. در هنگام سرماخوردگی بینی را با دم‌کرده نعنا بشویید.

خواص عرق هل

1. هل باعث بهبود سرطان روده بزرگ می‌شود.
2. هل ضربان قلب را پایین آورده و فشار خون را کنترل می‌کند.
3. هل باعث کاهش کلسترول خون می‌شود.
4. هل ضد افسردگی است.
5. هل برای درمان بیماری‌ها و عفونت‌های دستگاه ادراری موثر است.
6. هل باعث بهبود اختلالات دستگاه گوارش می‌شود.
7. خاصیت ضد میکروبی هل، قابلیت رفع مسمومیت‌های غذایی ناشی از میکروب را دارد.
8. هل، اسپاسم عضلانی در افراد مسن را کنترل می‌کند.
9. ویژگی‌های ضدمیکروبی هل در درمان بیماری‌های دهان و دندان مفید است.
10. هل در درمان آسم و بیماری‌های تنفسی مفید است.
11. خاصیت ضد التهابی هل در تسکین درد مفاصل و عضلات موثر است.
12. مصرف هل، تعداد حملات بیماری صرع را کاهش می‌دهد.
13. هل از لخته شدن خون و حمله قلبی و سکته مغزی جلوگیری می‌کند.
14. هل در درمان آلرژی‌های پوستی موثر است.
15. هل شادی آور است و مصرف هل، حس خستگی را در فرد کاهش می‌دهد.
16. هل سبب بهبود جریان گردش خون می‌شود.
17. مصرف هل، رنگ پوست را شفاف می‌کند.
18. هل برای درمان بیماری نقرس مفید است.
19. هل تب‌بر طبیعی است.
20. هل خواب آور طبیعی است.
21. هل خلط گلو را از بین می‌برد.
22. هل در افزایش رشد مو موثر است.
23. هل می‌تواند لک صورت را رفع کند.

نحوه مصرف عرقیات گیاهی

برای بعضی از گیاهان دارویی، یک دستور کلی می‌توان صادر کرد.

• بهترین زمان مصرف عرق کاسنی، همراه صبحانه است.
• نصف فنجان تا یک فنجان عرق نعنا را بسته به غلظت عرق نعنا همراه با آب و بعد از غذا بنوشید.
• کودکان یک تا دو قاشق عرق نعنا را همراه با آب و بعد از غذا میل کنند.
• عرق هل همراه با چای، شیرینی و شربت مصرف می‌شود.

امیدواریم با مطالعه مقاله بالا، بتوانید برای درمان و برطرف کردن مشکلات بدنی خود، بهترین انتخاب را از بین عرقیات سنتی انجام دهید و بهبود بیابید.