ما چیزی در دنیا به نام «بهترین رنگ عسل طبیعی» نداریم. عسل طبیعی حداقل می‌تواند 7 رنگ داشته باشد که این به نوع شهد و مکان کندو و شرایط اقلیمی آن بستگی دارد. در ایران معتقدند که رنگ عسل طبیعی و باکیفیت، تیره است؛ اما برعکس در آن سر دنیا، افراد اعتقاد به روشن بودن رنگ عسل باکیفیت دارند. هیچگاه نمیتوان گفت که چون رنگ عسل روشن است، پس تقلبی است. همین الآن شما می‌توانید در بازار نمونه‌های تیره رنگ عسل تقلبی را پیدا کنید. به اصطلاح می‌توان گفت که به ظاهر نیست، به ریشه است. این ریشه و شهد گل است که رنگ عسل را تعیین می‌کند.
رنگ عسل خوب کدام است؟
استاندارد جهانی عسل خوب، هفت رنگ دارد که شامل کهربایی، کهربایی روشن، کهربایی تیره، کهربایی خیلی روشن، سفید، سفید روشن و سفید آبکی است. در حقیقت رنگ‌ها در دامنه زیر قرار می‌گیرند:
در ایران، بسته به اینکه شهد عسل از کدام گل و کجا تهیه شود، رنگ آن متفاوت خواهد بود. قرمز، بی‌رنگ و روشن، قهوه‌ای تیره، کهربایی تیره، آبگون، زرد طلایی، زرد نخودی، قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای و سفید از رنگ‌های عسل خوب در ایران است. متأسفانه تفکر غلطی در ایران وجود دارد و آن این است که عسل خوب و طبیعی حتماً باید تیره رنگ باشد. اما همانطور که در بالا نوشتیم، می‌توان نمونه تقلبی تیره رنگ تولید کرد. از آنجا که بیشترعسل‌های طبیعی در ایران از منطقه خاصی به دست می‌آیند و به دلیل شهدشان تیره رنگ هستند چنین تصوری وجود دارد. در صورتی که در کشورهای اروپایی و آمریکایی، رنگ عسل خوب روشن است.
رنگ عسل به دو عامل گل و شهد و همچنین منطقه جغرافیایی کندو بستگی دارد. در خصوص موقعیت جغرافیایی، اولین مورد عسل تک گل است. در این نوع عسل، کندو در منطقه‌ای قرار دارد که فقط یک نوع گل رشد می‌کند. چنین عسل‌هایی از هر جای کشور تهیه شوند، دارای طعم، رنگ و بوی یکسانی هستند؛ برای مثال، عسل آفتابگردان از هر جایی از ایران تهیه شود، یک رنگ و طعم دارد، مگر اینکه نوع کشت و پرورش آن با بقیه متفاوت باشد.
به هر حال شما نباید از همان اول جذب رنگ عسل شوید و باید موارد دیگر را هم در نظر بگیرید. عسل تیره دارای طعم تند و عسل روشن دارای طعم ملایم است؛ هر دو هم می‌توانند اصل یا تقلبی باشند. پس باید به معیارهای مهم‌تری از رنگ توجه کنید.
انواع رنگ عسل کدامند؟
در بالا نوشتیم که رنگ عسل بر اساس استاندارد جهانی دارای هفت رنگ است؛ اما این استاندارد می‌تواند در کشوری به ویژه ایران با طبیعت عالی خودش برای تولید عسل متفاوت باشد. عسل بسته به نوع گیاهی که از آن به دست می‌آید، رنگ متفاوتی خواهد داشت. جالب است بدانید که بعضی گیاهان می‌توانند عسل روشن و اصل تولید کنند. اگر کسی به شما گفت که فقط به دنبال عسل تیره باشید، به او متذکر شوید که رنگ نمی‌تواند عامل قوی و مهمی در قبول یا رد کیفیت این ماده خوراکی و قوی باشد.
رنگ عسل به دست آمده از هر ماده به صورت زیر است:
- گیاه آویشن با رنگ قرمز
- گیاه شبدر با رنگ روشن و بی‌رنگ
- گیاه بلوط با رنگ قهوه‌ای تیره
- گیاه مریم گلی با رنگ کهربایی تیره
- گیاه اقاقیا با رنگ آبگون یا بی‌رنگ
- گیاه آفتابگردان با رنگ زرد طلایی
- گیاه گون با رنگ زرد نخودی
- گیاه کنار با رنگ قهوه‌ای روشن
- گیاه گشنیز با رنگ قهوه‌ای
- گیاه رس بسته با رنگ سفید
- مرکبات با رنگ زرد روشن
- چهل گیاه با رنگ قهوه‌ای روشن
علت تغییر رنگ عسل چیست؟
عسل خوب رسوب می‌دهد و شکرک می‌زند؛ این برخلاف تصور رایجی است که بین مردم وجود دارد. دیاستاز و قند گلوگز دو ماده‌ای هستند که باعث رسوب عسل می‌شوند. وقتی چنین ماده‌ای را مشاهده کردید، بدانید که حتماً یک عسل طبیعی در دست دارید.
رنگ عسل ثابت نیست و تغییر می‌کند؛ اما به شرایطی بستگی دارد. اسیدیته، نیتروژن و گلوکز سه ماده اصلی در تغییر رنگ این ماده خوشمزه و مقوی از روشن به تیره هستند. همچنین دمایی که در آن عسل نگهداری می‌شود، تأثیرگذار است؛ اما یک نکته را بدانید. تغییر رنگ به هیچ وجه نشاندهنده کیفیت نامناسب عسل نیست. اتفاقاً این می‌تواند خود به نوعی اثبات کننده طبیعی و اصل بودن باشد.
رنگ ها را نمیتوان در عسل درجه بندی کرد. تیره و روشن دو دسته کلی هستند که عسل‌ها در آن قرار می‌گیرند ونمونه‌های خیلی روشن یا خیلی تیره، نمی‌تواند نشاندهنده تقلبی بودن آن باشد.
عسل تیره بهتر است یا روشن
در این خصوص واقعاًنمی‌توان جواب محکم و قانع کننده‌ای داد. به هیچ وجه معیار شما برای تعیین صددرصدی خوب یا بد بودن عسل نباید رنگ باشد. اول از همه شما باید طعم و مزه آن را در نظر بگیرید. طعم عسل تیره، تلخ و تند و عسل روشن، ملایم است. همچنین باید مکانی را هم که عسل تهیه شده است، در نظر بگیرید. اینکه شاید شهدهای آن منطقه فقط می‌توانند عسل روشن بدهند. به هر حال برای تعیین رنگ عسل طبیعی باید چندین معیار را هم کنار هم بگذارید. همه این معیارها باید تائید شوند؛ در غیر این صورت، محصول تقلبی است.
